PH?N M?T

T�M T?T TRUY?N TH?NG 90 N?M X�Y D?NG CHI?N ??U V� TR??NG TH�NH C?A L?C L??NG DQTV

        D�n qu�n t? v? (DQTV) l� l?c l??ng v? trang qu?n ch�ng kh�ng tho�t ly s?n xu?t, c�ng t�c; l� l?c l??ng b?o v? ??ng, ch�nh quy?n, t�nh m?ng, t�i s?n c?a Nh�n d�n, t�i s?n c?a Nh� n??c ? ??a ph??ng, c? s?; s?n s�ng chi?n ??u, chi?n ??u, ph?c v? chi?n ??u, l�m n�ng c?t c�ng to�n d�n ?�nh gi?c ? ??a ph??ng, c? s? khi c� chi?n tranh; tham gia x�y d?ng n?n qu?c ph�ng to�n d�n, khu v?c ph�ng th?, ph�ng th? d�n s?, b?o v? an ninh qu?c gia v� b?o ??m tr?t t?, an to�n x� h?i, ??u tranh ph�ng, ch?ng t?i ph?m.

       K? th?a v� ph�t huy truy?n th?ng d?ng n??c, gi? n??c h�ng ngh�n n?m c?a d�n t?c; v?i s? v?n d?ng ?�ng ??n, s�ng t?o nguy�n l� ch? ngh?a M�c - L�nin v�o ?i?u ki?n ho�n c?nh c? th? c?a n??c ta, ngay t? khi m?i ra ??i ??ng ta ?� ?? ra ch? tr??ng v? �V? trang c�ng n�ng� (Lu?n c??ng ch�nh tr? c?a ??ng C?ng s?n ?�ng D??ng). Trong nh?ng n?m 1930 - 1931 ?� c� r?t nhi?u cu?c b�i c�ng, bi?u t�nh li�n ti?p n? ra ? kh?p c�c ??a ph??ng trong c? n??c, m� ??nh cao l� X� Vi?t - Ngh? T?nh. Th?i k? n�y ??ng ?� x�c ??nh m?t s? v?n ?? c? b?n v? kh?i ngh?a v? trang, v? trang b?o ??ng; coi kh?i ngh?a v? trang l� s? nghi?p c?a ?�ng ??o qu?n ch�ng v� ?? chu?n b? kh?i ngh?a v? trang ph?i l?y vi?c x�y d?ng l?c l??ng ch�nh tr? c?a qu?n ch�ng l�m n?n t?ng. Do ?� trong ngh? quy?t h?i ngh? Trung ??ng l?n th? 3 (th�ng 3/1931) ??ng ta ch? tr??ng, khi d�nh ???c ch�nh quy?n th� th�nh l?p �Qu�n ??i c�ng n�ng�.

        Ng�y 28/3/1935, ??i h?i ??ng l?n th? nh?t h?p t?i Ma Cao (Trung qu?c) ??ng ta ?� ban h�nh �Ngh? quy?t v? ??i t? v?�. ?�y l� ngh? quy?t ??u ti�n c?a ??ng v? t? ch?c, ch? ??o x�y d?ng, hu?n luy?n v� ho?t ??ng c?a l?c l??ng t? v?. Ngh? quy?t v? ??i t? v? ?� kh?ng ??nh �T? v? ??i c�ng m?nh t?c l� c� ?i?u ki?n thu?n l?i ?? sau n�y t? ch?c du k�ch chi?n tranh v� v? trang b?o ??ng�. ?�y l� m?t d?u ?n quan tr?ng m? ra m?t th?i k? m?i, l� t? t??ng ch? ??o chi?n l??c c?a ??ng xuy�n su?t qua c�c giai ?o?n c�ch m?ng. C� th? n�i ngh? quy?t v? ??i t? v? l� kh?i ??u c?a t? t??ng v? trang to�n d�n v� t? t??ng chi?n tranh nh�n d�n v?i phong tr�o to�n d�n ?�nh gi?c.

        Ngay sau khi c� Ngh? quy?t c?a ??ng, c�c ??i t? v? c�ng n�ng mang t�nh ch?t l� nh?ng t? ch?c v? trang qu?n ch�ng ra ??i, ?�y l� ti?n th�n c?a c�c ??i C?u qu?c qu�n, ??i Vi?t Nam tuy�n truy?n gi?i ph�ng qu�n sau n�y.

        Th?i k? chu?n b? t?ng kh?i ngh?a gi�nh ch�nh quy?n (n?m 1940 - 1945), ?i ?�i v?i ch? tr??ng m? r?ng v� c?ng c? c�c ??i t? v? ? kh?p c�c v�ng n�ng th�n, th�nh th?; ??ng ta ?� ch? tr??ng th�nh l?p c�c ??i t? v? c?u qu?c, c�c t?, ti?u ??i du k�ch c?u qu?c v� c�c ??i du k�ch ch�nh th?c. C�c ??i t? v? ?� tr? th�nh t? ch?c v? trang qu?n ch�ng ? c�c ?o�n th? c?u qu?c m?t tr?n Vi?t Minh, ???c x�y d?ng ? c�c c?n c?, ??a ph??ng c� ?i?u ki?n; ?� ph?i h?p v?i c�c ??n v? c?u qu?c qu�n Vi?t Nam tuy�n truy?n gi?i ph�ng qu�n l�m n�ng c?t cho qu?n ch�ng th?c hi?n v? trang kh?i ngh?a t?ng ph?n ti?n h�nh chi?n tranh du k�ch c?c b?, x�y d?ng v� m? r?ng c�c c?n c? ??a Vi?t B?c, ?�ng B?c, Ninh B�nh, Thanh H�a, Ba T?� ??n th�ng 8/1945 l?c l??ng DQTV ?� ph�t tri?n l�n t?i v�i ch?c ngh�n ng??i c�ng v?i gi?i ph�ng qu�n v� to�n d�n th?c hi?n th?ng l?i cu?c t?ng kh?i ngh?a.

       Ng�y 02/9/1945 n??c Vi?t Nam d�n ch? c?ng h�a ra ??i trong v�ng v�y c?a c�c th? l?c ?? qu?c v� ph?n ??ng qu?c t?, trong m?t th?i gian ng?n l?c l??ng DQTV ???c m?t tr?n Vi?t Minh t? ch?c r?ng kh?p ? c�c l�ng, x�, ???ng ph? trong c? n??c g?m h�ng ch?c v?n ng??i ?� t�ch c?c tham gia b?o v? ch�nh quy?n c�ch m?ng c�n non tr?.

        Sau c�ch m?ng th�ng 8/1945, qu�n ??i Ph�p ???c qu�n Anh gi�p s?c ?� n? s�ng g�y chi?n tranh x�m l??c n??c ta l?n th? 2 (ng�y 23/9/1945). D??i s? l�nh ??o c?a ??ng b? c�c ??a ph??ng ? Mi?n nam, nh?t l� Nam b? v� c?c Nam Trung b?, l?c l??ng DQTV ?� ph?i h?p v?i b? ??i ch? l?c anh d?ng chi?n ??u ng?n ch?n ??ch, di?t �c, tr? gian, ph� ho?i ???ng giao th�ng�

        Trong cu?c kh�ng chi?n tr??ng k? ch?ng th?c d�n Ph�p, l?c l??ng DQTV ???c nhanh ch�ng ph�t tri?n r?ng kh?p trong c? n??c, ng�y c�ng l?n m?nh; t? ch? l� l?c l??ng v? trang qu?n ch�ng do m?t tr?n ch? ??o, ?� t?ng b??c ???c th?ng nh?t v? t? ch?c, l� m?t b? ph?n trong l?c l??ng v? trang nh�n d�n Vi?t Nam.

        T? ??u n?m 1947, l?c l??ng DQTV ?� ph�t tri?n l�n g?n 3 tri?u ng??i; c� ph�ng DQTV (nay l� C?c DQTV) v� h? th?ng c? quan DQTV t? Qu�n khu ??n c�c ??a ph??ng ???c th�nh l?p ?? ch? ??o x�y d?ng phong tr�o. Trong ?i?u ki?n h?t s?c kh� kh?n, gian kh?, b?ng c�c lo?i v? kh� th� s?, t? t?o v� v? kh� l?y ???c c?a ??ch, l?c l??ng DQTV v� du k�ch ?� c�ng nh�n d�n x�y d?ng l�ng x� chi?n ??u, ki�n c??ng b�m ??t, b�m d�n, ti�u di?t, ph� t?, tr? gian; t�ch c?c ph?i h?p v?i b? ??i ??a ph??ng ch?ng ??ch c�n qu�t, bao v�y, b?c h�ng, b?c r�t nhi?u ??n b?t ??ch, gi?i ph�ng l�ng x�, m? r?ng c�c khu c?n c? du k�ch; th?c hi?n t�ch c?c ki?m ch?, c?ng k�o l?c l??ng ??ch, bu?c ??ch ph?i ph�n t�n ??i ph�, t?o ?i?u ki?n cho ta b?o v? v�ng t? do v� ph?c v? c�c chi?n d?ch tr�n kh?p c�c chi?n tr??ng.

       Trong cu?c kh�ng chi?n ch?ng th?c d�n Ph�p, l?c l??ng DQTV v� b? ??i ??a ph??ng ?� ti�u di?t 23,1 v?n/50 v?n qu�n ??ch (chi?m t? l? 46,4% t?ng s? l?c l??ng ??ch b? ti�u di?t); l�m tan r� tr�n 20 v?n t�n (chi?m t? l? 35%) v� ki?m ch?, ph�n t�n tr�n 90% t?ng s? l?c l??ng ??ch tr�n to�n chi?n tr??ng, khi?n ??i t??ng Nava ph?i th� nh?n: �qu�n Ph�p ?�ng nh?ng ch? ?? ???c 10% l?c l??ng c? ??ng chi?n l??c�. V� v?y, chi?n c�ng c?a l?c l??ng DQTV v� b? ??i ??a ph??ng ?� g�p ph?n c�ng b? ??i ch? l?c, gi�nh th?ng l?i quy?t ??nh trong chi?n d?ch ?i?n Bi�n Ph? �l?ng l?y ?i?n Bi�n, ch?n ??ng ??a c?u� v� gi?i ph�ng ho�n to�n mi?n B?c n?m 1954.

       Cu?c kh�ng chi?n ch?ng th?c d�n Ph�p c?a d�n t?c ta gi�nh th?ng l?i ?� ch?m d?t h?n 80 n?m ?� h? c?a ch? ngh?a th?c d�n. L?c l??ng d�n qu�n, du k�ch v� t? v? ?� ?�ng g�p c�ng s?c v� x??ng m�u v� c�ng to l?n v�o chi?n c�ng chung c?a to�n d�n t?c.

       Trong c�ng cu?c x�y d?ng ch? ngh?a x� h?i ? mi?n B?c v� ch?ng M? c?u n??c ??u tranh gi?i ph�ng mi?n Nam, l?c l??ng DQTV ? mi?n B?c ?� t�ch c?c tham gia c?i c�ch ru?ng ??t, ?�nh ?? ??a ch?, phong ki?n, kh�i ph?c v� ??y m?nh s?n xu?t; tham gia b?t g?n nhi?u to�n bi?t k�ch M? - Ng?y tung ra mi?n B?c (nh?t l� nh?ng n?m 1960 - 1963). Trong ch?ng chi?n tranh ph� ho?i mi?n B?c ch? y?u b?ng kh�ng qu�n, h?i qu�n hi?n ??i c?a ?? qu?c M?, l?c l??ng DQTV ? Mi?n b?c ?� ???c t?ng c??ng nhi?u lo?i v? kh� t??ng ??i hi?n ??i, c�ng v?i m?ng l??i b?n m�y bay ??ch bay th?p b?ng s�ng b? binh h�nh th�nh l??i l?a t?m th?p d�y ??c v� c�ng l?i h?i ?� ph?i h?p ch?t ch? v?i b? ??i ph�ng kh�ng, kh�ng qu�n b?n r?i nhi?u m�y bay ??ch (ri�ng l?c l??ng DQTV ?� ??c l?p b?n r?i 424 chi?c), b?t s?ng nhi?u gi?c l�i, b?n ch�m v� b?n ch�y nhi?u t�u chi?n ??ch.

       L?c l??ng d�n qu�n du k�ch ? mi?n Nam trong kh�ng chi?n ch?ng M? c?u n??c ?� t? r� kh? n?ng anh d?ng phi th??ng, lu�n ch? ??ng ?�nh ??ch b?ng m?i th? v? kh�, v?n d?ng c�c h�nh th?c ?�nh ??ch h?t s?c phong ph�, s�ng t?o tr�n kh?p 3 v�ng chi?n l??c; k?t h?p ch?t ch? ??u tranh ch�nh tr? v?i ??u tranh v? trang, 3 m?i gi�p c�ng, h�nh th�nh th? tr?n chi?n ??u, ph�t tri?n c�c c?n c? chi?n ??u, v�nh ?ai du k�ch, v�nh ?ai di?t M?; th?c hi?n tr? b�m ki�n c??ng, gi? th? xen k?, c�i r?ng l??c v?i ??ch. Qua h?n 20 n?m chi?n ??u anh d?ng, ki�n c??ng, m?u tr�, s�ng t?o, l?c l??ng d�n qu�n du k�ch v� t? v? mi?n Nam ?� c�ng v?i b? ??i ch? l?c, b? ??i ??a ph??ng v� c�c l?c l??ng kh�c l�m th?t b?i ho�n to�n c�c ch? tr??ng chi?n l??c c?a ??ch nh? �B�nh ??nh�, �?p chi?n l??c�, gom d�n �t�t n??c b?t c�, �chi?n tranh ??c bi?t�, �chi?n tranh c?c b?�, �Vi?t Nam h�a chi?n tranh�� ?� g�p ph?n v� c�ng quan tr?ng v�o ??i th?ng m�a xu�n 1975, gi?i ph�ng ho�n to�n mi?n Nam th?ng nh?t ??t n??c.

       V? chi?n tranh du k�ch ? mi?n Nam m?t  s? nh� b�o v� ch�nh gi?i M? ?� ph?i th?a nh?n; �cu?c chi?n tranh du k�ch l� m?t ngh? thu?t m� Vi?t C?ng ?� tr? th�nh b?c th?y, nh?ng ngh? s? v? ??i trong ngh? thu?t ?� (?� - V�t - B?c - Xtam, nh� b�o M?), ho?c �ch�ng ta ph?i ???ng ??u v?i qu�n du k�ch t�i t�nh ch?a t?ng th?y trong l?ch s? lo�i ng??i� (R.R�t - X�t, Ch? t?ch ?y ban qu�n l?c Th??ng Ngh? vi?n M?).

        T? khi c? n??c ??c l?p, th?ng nh?t ?i l�n ch? ngh?a x� h?i, l?c l??ng DQTV ?� l�m n�ng c?t cho nh�n d�n ? c? s? kh?c ph?c h?u qu? chi?n tranh, t�ch c?c r� ph� th�o g? bom, m�n ??ch gi?i ph�ng h�ng tri?u ha ??t canh t�c ?? nh�n d�n kh�i ph?c s?n xu?t, ti?p t?c truy qu�t t�n qu�n, b?n ph?n ??ng c?a ??ch c�n c�i c?m l?i. L?c l??ng DQTV ?� ???c huy ??ng h�ng tri?u l??t ng??i tham gia x�y d?ng tuy?n ph�ng th? bi�n gi?i; ph?i h?p v� ph?c v? b? ??i chi?n ??u g�p ph?n quan tr?ng v�o th?ng l?i c?a 2 cu?c chi?n tranh b?o v? T? qu?c ? bi�n gi?i ph�a B?c v� bi�n gi?i T�y Nam; ph?i h?p v?i C�ng an nh�n d�n v� c�c l?c l??ng kh�c th?c hi?n t?t vi?c b?o v? ch? quy?n, to�n v?n l�nh th? c?a ??t n??c.

       Tr?i qua 90 n?m x�y d?ng, chi?n ??u v� tr??ng th�nh d??i s? l�nh ??o c?a ??ng c?ng s?n Vi?t Nam, l?c l??ng DQTV l� l?c l??ng v? trang qu?n ch�ng, sinh ra v� l?n l�n trong phong tr�o c�ch m?ng c?a nh�n d�n, g?n b� m?t thi?t v?i qu� h??ng, l�ng b?n, v?i t?ng c?n nh�, ???ng ph?, c�ng n�ng, l�m tr??ng, nh� m�y, x� nghi?p. S?ng chi?n ??u trong l�ng d�n, ???c nh�n d�n th??ng y�u, ?�m b?c. Trong su?t 90 n?m v??t qua ??y kh� kh?n, gian kh?, th? th�ch, hy sinh, c�c th? h? c�n b?, chi?n s? DQTV ?� h?t l�ng trung th�nh v?i T? qu?c, v?i nh�n d�n, v?i s? nghi?p c�ch m?ng c?a ??ng, chi?n ??u ki�n c??ng, m?u tr�, d?ng c?m lao ??ng h?c t?p, c�ng t�c hi?u qu?, s�ng t?o v� ?� l?p nhi?u chi?n c�ng to l?n; g�p ph?n c�ng to�n ??ng, to�n d�n v� c�c l?c l??ng v? trang nh�n d�n gi�nh nhi?u th?ng l?i l?ch s? trong c�ch m?ng th�ng 8 n?m 1945, trong s? nghi?p ??u tranh gi?i ph�ng d�n t?c th?ng nh?t ??t n??c, x�y d?ng v� b?o v? T? qu?c Vi?t Nam XHCN v� s? nghi?p ??i m?i to�n di?n c?a ??t n??c.

        ?? ghi nh?n nh?ng c�ng lao v� th�nh t�ch c?a l?c l??ng DQTV qua c�c th?i k? ?� c� nhi?u t?p th? v� c� nh�n ???c ??ng, Nh� n??c phong t?ng danh hi?u � Anh h�ng l?c l??ng v? trang nh�n d�n� trong ?� c� nh?ng t?p th? ti�u bi?u nh?: ??i ??i d�n qu�n n? Ng? Thu? - L? Thu? - Qu?ng B�nh, ??i ??i d�n qu�n g�i Ti?n H?i - Th�i B�nh, trung ??i l�o d�n qu�n Ho?ng H�a - Thanh H�a, d�n qu�n du k�ch huy?n C? Chi - Th�nh ph? H? Ch� Minh, huy?n Gi?ng Tr�m, M? C�y - B?n Tre� v� h�ng ng�n, h�ng v?n t?m g??ng anh h�ng ti�u bi?u kh�c ?� g�p ph?n t� th?m th�m nh?ng trang s? v? vang c?a d�n t?c Vi?t Nam, d�n t?c anh h�ng.

        K? ni?m 90 n?m ng�y truy?n th?ng d�n qu�n t? v?, ch�ng ta c�ng t??ng nh?, ghi s�u trong t?ng tr�i tim, kh?i �c m?i ng??i v? c�ng lao to l?n c?a Ch? t?ch H? Ch� Minh, l�nh t? v? ??i c?a ??ng ta, c?a d�n t?c ta, tinh hoa v?n h�a c?a nh�n lo?i, ng??i Cha th�n y�u c?a l?c l??ng v? trang nh�n d�n.

Ph?n hai

TRUY?N TH?NG C?A L?C L??NG DQTV L�M ??NG TRONG TH?I K? KH�NG CHI?N CH?NG TH?C D�N PH�P, ?? QU?C M?

          L?ch s? ??u tranh v� tr??ng th�nh c?a DQTV L�m ??ng g?n v?i l?ch s? chi?n ??u l�u d�i c?a l?c l??ng v? trang v� nh�n d�n c�c d�n t?c d??i s? l�nh ??o c?a ??ng b?.

1. Th?i k? kh�ng chi?n ch?ng Ph�p

Trong hai cu?c kh�ng chi?n ch?ng Ph�p v� ch?ng M?, L�m ??ng l� m?t t?nh (chi?n tr??ng) c?c k? kh� kh?n gian kh?, xa s? ch? ??o v� chi vi?n c?a Trung ??ng trong kh�ng chi?n ch?ng Ph�p v� nh?ng n?m ??u c?a cu?c kh�ng chi?n ch?ng M?, L�m ??ng ??t d??i s? ch? ??o tr?c ti?p c?a Li�n khu 5 t? th�ng 7/1961 cho ??n khi k?t th�c chi?n tranh do Khu ?y v� B? t? l?nh Qu�n khu 6 l�nh ??o v� ch? ??o kh�ng chi?n. Th?i k? ch?ng Ph�p, L�m ??ng c� 03 huy?n v� 01 th? x�. L� m?t ??a b�n n?m s�u trong v�ng ??ch ki?m so�t, t? ch?c b? m�y ng?y qu�n, ng?y quy?n t? t?nh xu?ng ??n th�n, ?p, t?p trung ? ?�y nhi?u tr??ng ?�o t?o, nhi?u l?c l??ng, t? ch?c h�nh qu�n c�n qu�t, v�y �p b?t b?, kh?ng b? phong tr�o� g�y cho ta r?t nhi?u kh� kh?n trong vi?c x�y d?ng th?c l?c c�ch m?ng trong nh�n d�n, x�y d?ng l?c l??ng v? trang c?ng nh? ho?t ??ng t�c chi?n c?a l?c l??ng v? trang.

Ngay sau khi c�ch m?ng th�ng 8 th�nh c�ng, ch�nh quy?n c�ch m?ng ? L�m Vi�n v� ??ng Nai Th??ng ?� t�ch c?c kh?n tr??ng tri?n khai th?c hi?n nhi?m v? x�y d?ng v� ph�t tri?n l?c l??ng v? trang - M?t tr?n Vi?t  Minh ?� k�u g?i c�c t?ng l?p nh�n d�n, v?n ??ng thanh ni�n c�ng nh�n gia nh?p l?c l??ng v? trang c�ch m?ng, v� v?y ch? trong m?t th?i gian ng?n ta ?� th�nh l?p ???c m?t s? ph�n ??i v? qu?c qu�n v� du k�ch chi?n ??u, l�c n�y l?c l??ng c?a ta c�n y?u v� m?ng nh?ng v?i tinh th?n quy?t t�m ti�u di?t ??ch ta ?� t? ch?c ph�ng tuy?n chi?n ??u, ?i?n h�nh nh? ng�y 09/11/1945 khi qu�n Nh?t v?i h?n 300 qu�n c� xe ph�o y?m tr? h�nh qu�n t? h??ng S�i G�n l�n ?? chi?m l?i t?nh ??ng Nai Th??ng v� L�m Vi�n ?� b? l?c l??ng ta t? ch?c ch?n ?�nh t?i ?�o B?o L?c, tr?n n�y ta di?t v� l�m b? th??ng h?n 30 t�n, ph� hu? 01 xe qu�n s?, tr?n ?�nh tuy nh? nh?ng ?�ng ghi nh? chi?n c�ng c?a l?c l??ng v? qu?c qu�n tr�n ??t ??ng Nai th??ng. ??n nh?ng n?m 1950 - 1951 ngo�i nh?ng l?c l??ng ?� ???c th�nh l?p tr??c, th� nhi?u ??i v? trang tuy�n truy?n, ??i c?m t? ???c th�nh l?p r?ng kh?p ? c�c huy?n v� th? x� ?� L?t, trong th?i gian d�i ho?t ??ng qu�n s? c?a l?c l??ng ta ?� g�y cho ??ch nhi?u thi?t h?i ?�ng k?, ?i?n h�nh nh? nh?ng tr?n ??t nh?p bi?t th? Hoa H?ng (Th? x� ?� L?t) c?a ??i c?m t? Phan Nh? Th?ch  ng�y 11/5/1951 di?t 3 t�n ??ch trong ?� c� t�n Hazz Vieto gi? ch?c v? ph� thanh tra Mi?n nam ?�ng D??ng tr?c ti?p ph? tr�ch Nam T�y Nguy�n v� ?� L?t, thu 01 s�ng ng?n, 01 s�ng s?n, 02 qu? l?u ??n, 01 xe h?i. Trong cu?c chi?n ?�ng xu�n 1953 - 1954 c�ng v?i chi?n tr??ng c? n??c h? th?ng v? trang t?nh L�m ??ng ?� c� nhi?u ho?t ??ng ph?i h?p v?i c? n??c d?ng c?m chi?n ??u ti�u hao, ti�u di?t nhi?u sinh l?c ??ch ti�u bi?u nh? ?�m ng�y 07/4/1954 l?c l??ng du k�ch x� S?n ?i?n - Di Linh ph?i h?p t�c chi?n v?i l?c l??ng ch? l?c c?a chi?n tr??ng c?c Nam Trung b? ti?n c�ng ti�u di?t ??n La?�y, ??n Gi�p B�t di?t 01 ??i ??i, 02 trung ??i, b?t 111 t�n (c� 02 t�n s? quan Ph�p ch? huy ??n), thu 60 kh?u s�ng ti?u li�n, 15 kh?u trung li�n, 01 kh?u ph�o 94ly v� trang b? c?a ??ch, gi?i ph�ng h?n 20.000 d�n m? ra m?t v�ng gi?i ph�ng r?ng l?n ph�a ?�ng nam t?nh L�m ??ng. Ri�ng trung ??i du k�ch x� ph?c k�ch ? bu�n B�Rang ch?n ?�nh ??ch c�n qu�t, di?t b?t 47 t�n, thu 47 kh?u s�ng, ti?p ?� c�ng v?i l?c l??ng v? trang, ng�y 10/4/1954 ?�nh ph?c k�ch giao th�ng ???ng s? 28, di?t 30 t�n, ph� hu? 01 xe qu�n s? v� thu to�n b? v? kh�. Tuy c? s? c�ch m?ng c�n �t, l?c l??ng ph�t tri?n ch?a m?nh nh?ng d??i s? l�nh ??o c?a Ban c�n s? ??ng v� ?y ban kh�ng chi?n v?i s? gi�p ?? ?�m b?c c?a nh�n d�n c�c d�n t?c trong t?nh l?c l??ng v? trang t?nh L�m ??ng ?� ?�nh tr�n 40 tr?n, di?t 407 t�n, b?t 20 t�n v� l�m b? th??ng nhi?u t�n, thu 245 s�ng c�c lo?i trong ?� 01 ph�o 94 ly, g�p ph?n c�ng qu�n v� d�n c? n??c l�m n�n chi?n th?ng c?a cu?c kh�ng chi?n ch?ng th?c d�n Ph�p.

2. Trong cu?c kh�ng chi?n ch?ng ?? qu?c M?

C�c ??i v? trang tuy�n truy?n, c�c ??i c�ng t�c v? trang ?� c� s? ph�t tri?n m?nh m? v? l?c l??ng t? n?m 1961 ??n n?m 1969 ta ?� c� 02 ti?u ?o�n, 6 ??i ??i t?p trung c?a t?nh, ? th? x� ?� L?t c� c�c ??i bi?t ??ng c� tr�n 1.500 du k�ch chi?n ??u, ho?t ??ng qu�n s? c?a ta l�c n�y ?� c� s? ph�t tri?n m?nh, nhi?u tr?n ?� g�y cho ??ch thi?t h?i n?ng n? ?i?n h�nh nh? nh?ng tr?n ph?i h?p v?i qu�n ch? l?c c?a Qu�n khu t?p k�ch qu�n ??ch ? ??m R�n di?t h?n 300 t�n ??ch, ph� hu? 02 kh?u ph�o, b? g�y �m m?u h�nh qu�n x�y d?ng c? ?i?m c?a ??ch th?c hi?n ch? tr??ng �m? m?ng, m? v�ng, gi�nh ??t� t? ??u th�ng 5 ??n ??u th�ng 7/1965 l?c l??ng ta sau 02 th�ng chi?n ??u li�n t?c ?� lo?i kh?i v�ng chi?n ??u h?n 800 t�n ??ch, thu tr�n 600 s�ng c�c lo?i, ph� 52/80 khu t?p trung v� ?p chi?n l??c, gi?i ph�ng h?n 30.000 d�n m? ra v�ng gi?i ph�ng r?ng l?n t? T�y B?c Di Linh ??n T�y B?c B?o L?c v� t? Nam B?o L?c xu?ng ??n Ph??ng L�m (??ng Nai b�y gi?).

Trong t?ng ti?n c�ng v� n?i d?y M?u th�n 1968 l?c l??ng v? trang L�m ??ng ?� l�m ch? v� tr? l?i trong th? x� 12 ng�y ?�m. Lo?i kh?i v�ng chi?n ??u h?n 2.000 t�n ??ch, v�o ??t 2 qua hai ng�y ?�m chi?n ??u ta ?�nh thi?t h?i n?ng li�n ?o�n bi?t ??ng s? 02, 01 bi?t ?o�n c?nh s�t d� chi?n, 02 trung ??i d�n v?, ph� hu? nhi?u ph??ng ti?n chi?n tranh c?a ??ch� B??c v�o th?i k? ch?ng chi?n l??c Vi?t Nam h�a chi?n tranh c?a ??ch, chi?n tr??ng L�m ??ng l�c n�y v� c�ng kh� kh?n, l?c l??ng ch?a ???c b? sung l??ng th?c, ??n d??c, thu?c men thi?u th?n nghi�m tr?ng, l�c n�y ??ch ?�nh ph� m?nh. Tr??c y�u c?u c?a chi?n tr??ng. cu?i th�ng 5 n?m 1970 ta ?� t? ch?c ??t t?ng c�ng k�ch v�o th? x� ?� L?t (g?i l� TK70) sau h?n 02 ng�y ?�m chi?n ??u quy?t li?t ta ?� ?�nh ph� 23 m?c ti�u quan tr?ng, b? g�y nhi?u ??t ph?n k�ch c?a ??ch, lo?i kh?i v�ng chi?n ??u h?n 1.000 t�n ??ch, ph� h?y 17 xe qu�n s?, th?ng l?i n�y ?� c� t�c ??ng t�ch c?c ??n phong tr�o c�ch m?ng c?a ??a ph??ng c?ng nh? to�n mi?n.

T? ??u cu?c kh�ng chi?n ch?ng M? cho ??n khi k?t th�c chi?n tranh, LLVT c?a t?nh ?� v??t qua nhi?u cam go th? th�ch, kh?c ph?c m?i kh� kh?n, b�m ??t b�m d�n, ki�n quy?t ti?n c�ng ??ch, ?� ?�nh 4.140 tr?n tr�n c? 3 v�ng chi?n l??c, di?t g?n 5 ti?u ?o�n, b?t h?n 1.000 t�n, ph� h?y h?n 700 xe qu�n s?, b?n r?i 127 m�y bay, ph� hu? 39 kh?u ph�o, thu h?n 1.500 s�ng v� nhi?u ph??ng ti?n chi?n tranh c?a ??ch. Nh? x� S?n ?i?n - Di Linh trong kh�ng chi?n ch?ng M? ?� ph?i h?p v?i l?c l??ng v? trang t?nh - Qu�n khu li�n t?c ?�nh ??ch, g�p ph?n ?�nh b?i nhi?u cu?c c�n qu�t c?a ??ch ?�nh ph� v�o v�ng c?n c?, c� tr?n ri�ng l?c l??ng du k�ch x� v�y ?�nh di?t c? trung ??i l�nh M? - Ng?y, thu 40 kh?u s�ng c�c lo?i, b?n r?i t?i ch? 02 m�y bay (c� 01 m�y bay L19, 01 m�y bay c�n g�o), b?n b? th??ng nhi?u chi?c kh�c. Nhi?u ??ng ch� ?� anh d?ng hy sinh, nh? ?/c K�?en sinh ra tr�n qu� h??ng bu�n ??ch, l?n l�n ? c?n c? (M?ng Y?u - Ch� Lai) anh ?� chi?n ??u d?ng c?m v� anh d?ng hy sinh ng�y 15/01/1966, ng�y 30/8/1995 li?t s? K�?en ???c Nh� n??c c?ng h�a x� h?i ch? ngh?a Vi?t Nam truy t?ng danh hi?u anh h�ng l?c l??ng v? trang nh�n d�n.

??c bi?t l� x� L?c B?c trong kh�ng chi?n ch?ng M? l?c l??ng d�n qu�n du k�ch x� ?�nh h�ng tr?m tr?n v?i nhi?u ??i t??ng ??ch, M?, Ch? h?u, Ng?y qu�n, Ng?y quy?n, di?t 89 t�n, t? ch?c 97 l?n ?�nh m�y bay, b?n r?i 13 chi?c, b?n b? th??ng 08 chi?c kh�c, (?i?n h�nh nh? tr?n ?�nh m�y bay ng�y 07- 08/7/1970 c?a du k�ch x� L?c B?c do ?/c K�V�t ch? huy t?i bu�n Lao Xi�ng, bu�n B� T?ch v?i kh?u CKC ?� b?n r?i chi?c m�y bay HUIA c?a t�n t??ng 3 sao KISI M? - T? l?nh s? ?o�n k? binh bay v� 07 s? quan tham m?u), ??ng b?, nh�n d�n, l?c l??ng d�n qu�n du k�ch x� L?c B?c v� x� S?n ?i?n l� m?t trong nh?ng v�ng c?n c? c�ch m?ng ti�u bi?u, c� nhi?u th�nh t�ch c�ng lao ?�ng g�p trong cu?c chi?n tranh gi?i ph�ng v� b?o v? T? qu?c, lu�n gi? v?ng v� ph�t huy truy?n th?ng ki�n c??ng b?t khu?t c?a d�n t?c. Ng�y 20/12/1994 ??ng, Nh� n??c ta ?� phong t?ng x� L?c B?c v� x� S?n ?i?n danh hi?u: �Anh h�ng l?c l??ng v? trang nh�n d�n�.

T? khi c? n??c ??c l?p, th?ng nh?t ?i l�n CNXH, DQTV L�m ??ng ?� l�m n�ng c?t cho nh�n d�n kh?c ph?c h?u qu? chi?n tranh, tham gia truy  qu�t Fulr� ?� ??c l?p v� ph?i h?p chi?n ??u c� hi?u qu? 208 tr?n, di?t 150 t�n, b?n b? th??ng 78 t�n, b?t s?ng 250 t�n, thu 308 s�ng c�c lo?i  (t? 1977 - 1988). Tham gia ph�t ??ng qu?n ch�ng v� g?i h�ng tr?m t�n Fulr� ngo�i r?ng ra h�ng tr? v? v?i nh�n d�n, ??ng th?i b�c g? nhi?u t? ch?c Fulr� trong d�n� nh?ng tr?n ?�nh c? th? nh?:

- Ng�y 13/5/1977 d�n qu�n c? ??ng x� Ninh Gia ph?i h?p v?i d�n qu�n c? ??ng huy?n t? ch?c ph?c k�ch t?i th�n ??ng Son khi Fulr� v�o l�ng m�c n?i ti?p t?, l?c l??ng d�n qu�n ?� b?t ng? n? s�ng ti�u di?t 05 t�n t?i ch?, b?t s?ng 09 t�n v� k�u g?i 11 t�n ra h�ng, thu 01 kh?u s�ng Cabin, 02 kh?u AR15, 01 kh?u M72 v� m?t s? ??n. V? ta ?/c ??ng V?n Ch?y x� ??i ph� hy sinh, ?/c ??ng ?�nh Ph�c trung ??i tr??ng b? th??ng n?ng.

- Ng�y 04.8.1981: 06 d�n qu�n x� ??m R�n ??c l?p truy qu�t di?t 2 t�n (1 ??i �y, 1 thi?u �y) thu 04 s�ng.

- Th�ng 8/1981 l?c l??ng du k�ch x� ??m R�n ph?i h?p v?i b? ??i huy?n v� d200c truy qu�t ti�u di?t 11 t�n, b?t s?ng 22 t�n v� thu m?t s? v? kh�.

- Ng�y 17.10.1986: 10 d�n qu�n x� ?? Ch�is ph?i h?p v?i trinh s�t huy?n t?p k�ch di?t 03 t�n, b?t s?ng 03 t�n, thu 06 s�ng, trong ?� c� t�n Enoul M�B?t ??i t� Ph� t?ng Tham tham m?u tr??ng Fulr�.

- N?m 1987 l?c l??ng d�n qu�n ?? Sar v� ?? Ch�is ph?i h?p v?i b? ??i huy?n t? ch?c truy qu�t bao v�y v� g?i h�ng to�n Fulr� ? ngo�i r?ng g?m 06 t�n.

- L?c l??ng DQTV ph?i h?p v?i b? ??i ??a ph??ng li�n t?c truy qu�t tr�n c�c ??a b�n tr?ng ?i?m ??n cu?i th�ng 8/1987 to�n Fulr� do thi?u t� TaBulSul ph� T? l?nh Qu�n khu 4 c�ng 07 t�n ?em to�n b? v? kh� ra h�ng t?i x� Li�n ??m - Di Linh. Ng�y 23/8/1987 ta s? d?ng l?c l??ng bao v�y, ??t nh?p v�o s�o huy?t c?a Fulr�, b?t to�n b? to�n c?a T? l?nh Qu�n khu 4 v� g?i h�ng 08 t�n ? L?c L�m - ??n D??ng. T�nh ??n cu?i n?m 1987 l?c l??ng Fulr� c? b?n ?� tan r� ho�n to�n, c�n kho?ng 12 t�n c?a to�n K�Long Nh�o v� K�S?n l?n tr?n ngo�i r?ng.

- Ng�y 04.10.1988: 03 d�n qu�n th? tr?n ?? T?h ph?i h?p 3 trinh s�t huy?n truy qu�t di?t 01 t�n, b?n b? th??ng 01 t�n. D�n qu�n  ??  Huoai, B?o L�m ph?i h?p v?i c�c l?c l??ng kh�c li�n t?c truy qu�t, th�ng 3 n?m 1996 to�n  K�Long Nh�o (05 t�n) ra h�ng t?i ?? Huoai, th�ng 7 n?m 1997 to�n K�S?n (07 t�n) ra h�ng t?i B?o L�m, ??ng th?i c?ng x�a s? ho�n to�n l?c l??ng Fulr� tr�n ??a b�n t?nh.

Ph?n ba

L?C L??NG DQTV L�M ??NG TI?P T?C PH?N ??U  N�NG CAO CH?T L??NG T?NG H?P ?�P ?NG Y�U C?U NHI?M V? B?O V? T? QU?C, B?O V? CH? ?? XHCN TRONG T�NH H�NH M?I

 X�y d?ng l?c l??ng DQTV c� ?? s? l??ng, ?? tin c?y ng�y c�ng cao; ??m b?o ch? ti�u tr�n giao; x�y d?ng Ban CHQS c?p x�, Ban CHQS c? quan, t? ch?c ?�p ?ng y�u c?u nhi?m v? x�y d?ng l?c l??ng ? c? s?; 100% ??ng b? c?p x� c� chi b? qu�n s? v� 100% chi b? qu�n s? c� c?p ?y; ??ng vi�n trong DQTV ??t 29,3%; ?o�n vi�n ??t 60,75%.

  H�ng n?m c� tr�n 90% c�n b?, chi?n s? DQTV ???c gi�o d?c ch�nh tr?, ph�p lu?t, b?i d??ng, t?p hu?n, hu?n luy?n, di?n t?p ?�ng theo ch??ng tr�nh c? b?n cho t?ng ??i t??ng, s�t v?i t�nh h�nh, nhi?m v? c?a ??a ph??ng; 100% c�n b?, chi?n s? DQTV c� b?n l?nh ch�nh tr? v?ng v�ng, s?n s�ng nh?n v� ho�n th�nh t?t m?i nhi?m v? ???c giao g�p ph?n x�y d?ng khu v?c ph�ng th? c?p t?nh, huy?n v?ng ch?c.

L?c l??ng DQTV ph?i h?p trong th?c hi?n Ngh? ??nh 02/2020/N?-CP c?a Ch�nh ph? c� ch?t l??ng, hi?u qu? ???c n�ng l�n nh?: Ph?i h?p v?i l?c l??ng c�ng an c?p x� trong trao ??i th�ng tin, v?n ??ng nh�n d�n th?c hi?n phong tr�o to�n d�n b?o v? an ninh t? qu?c, x�y d?ng c? s? an to�n v? an ninh ch�nh tr?, tr?t t? an to�n x� h?i; tu?n tra, canh g�c gi? g�n an ninh ch�nh tr?, tr?t t? an to�n x� h?i; trong hu?n luy?n, di?n t?p; th?c hi?n nhi?m v? ph�ng, ch?ng v� kh?c ph?c h?u qu? thi�n tai, d?ch b?nh, t�m ki?m, c?u n?n, b?o v? m�i tr??ng, ph�ng th? d�n s?, ??u tranh ph�ng ch?ng t?i ph?m v� c�c nhi?m v? kh�c ???c ph�n c�ng; ph?i h?p v?i l?c l??ng ki?m l�m v� c�c l?c l??ng kh�c trong c�ng t�c tuy�n truy?n, t?p hu?n, hu?n luy?n b?o v? v� ph�ng, ch?ng ch�y r?ng ng�y c�ng c� hi?u qu?. H�ng n?m, l?c l??ng DQTV c� h?n 28 ng�n l?n tham gia ho?t ??ng ??c l?p, h?n 2 ng�n l?n tham gia ho?t ??ng ph?i h?p, h?n 400 l?n tu?n tra ??a b�n khu c�ng nghi?p.

  L?c l??ng DQTV ph?i h?p v?i c�c l?c l??ng thu?c c�c ban, ng�nh, ?o�n th? tham gia x�y d?ng n�ng th�n m?i, l�m c�ng t�c d�n v?n v� k?t h?p tuy�n truy?n v?n ??ng nh�n d�n ?� ?em l?i hi?u qu? thi?t th?c, g�p ph?n n�ng cao nh?n th?c, tr�ch nhi?m v� ngh?a v? c?a nh�n d�n trong th?c hi?n ch? tr??ng, ch�nh s�ch c?a ??ng v� ch?p h�nh ph�p lu?t c?a nh� n??c. H�ng n?m l?c l??ng DQTV tham gia h?n 100 l?n kh?c ph?c h?u qu? thi�n tai, t? ch?c h�ng ng�n ng�y c�ng lao ??ng tham gia gi�p d�n l�m ???ng khai th�ng c?ng, r�nh, gieo tr?ng, thu ho?ch hoa m�u,...

  K? ni?m 90 n?m ng�y truy?n th?ng DQTV, c�n b?, chi?n s? DQTV c�ng t? h�o v?i truy?n th?ng x�y d?ng, chi?n ??u v? vang c?a m�nh, c�ng th??ng xuy�n n�ng cao c?nh gi�c, x�y d?ng � ch� chi?n ??u, ph?n ??u x�y d?ng l?c l??ng DQTV kh�ng ng?ng l?n m?nh; m?i c�n b?, chi?n s? tr�n t?ng v? tr�, tr�n t?ng m?t tr?n c�ng t�c c?n t�ch c?c ph?n ??u ho�n th�nh xu?t s?c c�c nhi?m v? ???c ??ng v� nh�n d�n giao ph�.  X?ng ?�ng v?i l?i khen ng?i c?a B�c H? mu�n v�n k�nh y�u �...DQTV v� du k�ch l� l?c l??ng c?a to�n d�n t?c, l� m?t l?c l??ng v� ??ch, l� b?c t??ng s?t c?a T? qu?c, v� lu?n k? ??ch hung b?o th? n�o h? ??ng v�o l?c l??ng ?�, b?c t??ng ?�, th� ??ch n�o c?ng ph?i tan r�./.